GS.TS.BS Võ Thành Nhân, Giám đốc Trung tâm Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết kỹ thuật thay van động mạch chủ qua ống thông (TAVR) hay cấy van động mạch chủ qua ống thông (TAVI) là bước tiến mới trong y học, hiệu quả cao với bệnh nhân bị hẹp hoặc hở van động mạch chủ nặng cần thay van. Thủ thuật được áp dụng cho người có bệnh lý mạn tính, lớn tuổi, sức khỏe yếu, không thể phẫu thuật.
Như ông Bé hẹp van động mạch chủ dẫn đến suy tim nặng (chức năng co bóp tim còn 30%, bình thường hơn 50%). Ông ngưng tim ba lần trong một tháng nhưng không thể phẫu thuật thay van do mắc nhiều bệnh nền như đái tháo đường, bệnh mạch vành đã đặt 6 stent, suy tim, suy thận nặng, thoái hóa khớp gối hai bên. Bệnh nhân từng đặt nội khí quản nhiều lần gây phù nề vùng khí quản, nếu lần này phẫu thuật gây mê đặt nội khí quản sẽ làm tổn thương nặng thêm.
"Nếu không thay van, bệnh nhân tiên lượng sống không tới hai năm kể từ lúc có triệu chứng khó thở", giáo sư Nhân chẩn đoán. Tuy nhiên, trong trường hợp này, chỉ số nguy cơ tử vong lúc phẫu thuật gần 10% (mức dưới 4% là thấp, 4-8% là trung bình, trên 8% là nguy cơ cao, trên 12% là rất cao). Sau mổ, bệnh nhân có thể tụt huyết áp, rối loạn nhịp tim, suy thận tiến triển, đột tử.
Sau khi hội chẩn cùng bác sĩ các chuyên khoa Nội tim mạch, Tim mạch can thiệp, Ngoại tim mạch, Gây mê, Hồi sức tích cực, giáo sư Nhân và êkíp quyết định cấy van động mạch chủ qua ống thông để cứu trái tim đang suy từng ngày cho bệnh nhân. Đây là kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, người bệnh không cần cưa xương ức, không chạy máy tim phổi nhân tạo, không gây mê toàn thân nên giảm nguy cơ biến chứng, rút ngắn quá trình hồi phục.
Để tránh tình trạng phù nề khí quản tiến triển, bác sĩ chọn kỹ thuật gây tê tại chỗ. Ông Bé hoàn toàn tỉnh táo, không đau trong suốt quá trình can thiệp. Êkíp giảm tối đa lượng cản quang đưa vào cơ thể người bệnh, chỉ dùng có 50 ml cản quang (trong khi can thiệp thông thường cần khoảng 100-150 ml) để không ảnh hưởng chức năng thận của bệnh nhân.
Hình ảnh chụp CT trước đó cho thấy động mạch chủ vôi hóa nhiều, cấu trúc ngoằn ngoèo khiến việc đưa van đi qua đường động mạch đùi khó khăn, nguy cơ kẹt van, thủng mạch rất cao nếu dùng các thế hệ van cũ. Vì vậy, giáo sư Nhân sử dụng van tự bung thế hệ mới nhất với thiết kế linh hoạt, di chuyển dễ dàng qua động mạch ngoằn ngoèo, đến đúng vị trí một cách an toàn.
Giáo sư Nhân (ngoài cùng bên trái) cùng êkíp thay van động mạch chủ qua ống thông cho bệnh nhân trong phòng mổ Hybrid tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Ảnh: Thanh Luận
Ca thay van động mạch chủ cho ông Bé còn có sự hỗ trợ của hệ thống chụp mạch số hóa xóa nền cánh tay robot, giúp bác sĩ đánh giá chi tiết đường vào, kích thước, vị trí đặt van. Sau hơn hai giờ, lá van mới được đưa vào đúng vị trí, không bị di lệch. Ông Bé bớt khó thở ngay sau can thiệp, chức năng tim ổn định, xuất viện sau 5 ngày.
Giáo sư Nhân hỏi thăm sức khỏe ông Bé trước lúc xuất viện. Ảnh: Thanh Luận
ThS.BS.CKI Nguyễn Minh Châu, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết hẹp van động mạch chủ là bệnh van tim thường gặp, xảy ra khi van không thể mở ra hoàn toàn, làm giảm hoặc chặn bớt lưu lượng máu từ tâm thất trái đi ra nuôi cơ thể. Tim phải làm việc nhiều hơn để đưa đủ lượng máu đến cơ quan khác, lâu ngày dẫn đến phì đại cơ tim thất trái và suy tim.
Sau ca can thiệp TAVI, bác sĩ Châu khuyến cáo bệnh nhân cần tái khám định kỳ để được theo dõi chặt chẽ, xử lý sớm nếu có bất thường. Người bệnh cần duy trì lối sống có lợi cho sức khỏe tim mạch gồm tuân thủ chế độ ăn nhiều loại trái cây, rau quả, các sản phẩm từ sữa ít béo hoặc không có chất béo, thịt gia cầm, cá, ngũ cốc nguyên hạt. Người bệnh tránh chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, hạn chế ăn nhiều muối và đường. Duy trì cân nặng hợp lý, hoạt động thể chất thường xuyên, kiểm soát căng thẳng, tránh thuốc lá, điều trị tốt bệnh nền.
Thu Hà
20h ngày 17/4, hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tổ chức tư vấn trực tuyến "TAVI - Cấy van động mạch chủ qua ống thông, Đột phá trong điều trị hẹp van động mạch chủ nặng" phát trên fanpage của bệnh viện và VnExpress.
GS.TS.BS Võ Thành Nhân và BS.CKII Nguyễn Văn Dương, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, tham gia tư vấn. Độc giả có thể đặt câu hỏi tại đây để được giải đáp trong chương trình.